The cognitive status of a theory: F. Bonsack's epistemological realism
Article Sidebar
Published:
Jun 7, 2007
Main Article Content
Abstract
This paper puts forward mainly F. Bonsack's and Gonseth's conception of epistemological realism. In their opinion theory is characterized by schematic correspondence with the reality. It regards current controversy between realists and antirealists and conditions of cognitive world view. The cognitive objectivism may increase through exploring and elimination subjective determinants. It considers the criterion of physical reality of the object of cognition, which was set up by F. Bonsack. This criterion is associated with invariable cognitive contents. In this article this criterion and its hypothetic character are shown.
Article Details
How to Cite
Kaczmarek, J. (2007). The cognitive status of a theory: F. Bonsack’s epistemological realism. Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne W Nauce), (40), 30–58. Retrieved from https://zfn.edu.pl/index.php/zfn/article/view/282
Issue
Section
Articles
References
Bachelard G., L’idonéisme ou l’exactitude discursive, [w:] Études de philosophie des sciences, Edition du Griffon, (Biblioteque scientifique 20 série „Dialectica”), Neuchâtel 1950, ss.7–10.
Bonsack F., Glossaire, „Intervalles — Revue culturelle du Jura bernois et de Bienne” 1990, nr 27, ss. 147–151.
Bonsack F., Introduction a` la philosophie gonséethienne, „Intervalles — Revue culturelle du Jura bernois et de Bienne” 1990, nr 27, ss. 37–48.
Bonsack F., L’invariance comme critéere de réealite´, „Cahiers de L’Institut de La Méthode” Novembre 1994, nr 6a, ss. 1–18.
Bonsack F., Relativisme et universalite´, „Bulletin Association F. Gonseth” Juillet 1998, nr 100, ss. 21–29.
Bonsack F., Les triangles épistéemologiques ou la connaissance ternaire, „Bulletin Association F. Gonseth” Avril 1999, nr 102, ss. 25–30.
Bonsack F., Le réel éepistéemifié, „Cahiers de l’Institut de la Méethode” Novembre 1994, nr 6b, ss. 79–104.
Czarnocka M., Kryteria istnienia w naukach przyrodniczych, Wrocław: Zakład narodowy im. Ossolińskich, 1986.
Dir S., Zarys historii filozofii przedmarksistowskiej, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1980.
Eilstein H., Uwagi o sporze realizmu naukowego z instrumentalizmem, [w:] Podmiot poznania z perspektywy nauki i filozofii, E. Kałuszyńska (red.), Warszawa: IFiS PAN, 1998, ss. 42–73.
Emery E., Pour une philosophie du dialogue. Les combats singuliers de F. Gonseth, Lausanne: l’Age d’Homme, 1995.
Emery E., La notion de référentiel dans la philosophie gonséthienne, [w:] Le probléme de la connaissance en philosophie ouverte, E. Emery (red.), Lausanne: l’Age d’Homme, 1990, ss. 17–40.
Enriques E., Le probléme de la réalite´, „Scientia” 1911, vol. 9, nr XVIII–2, ss. 149–167.
Giza P., Realizm Iana Hackinga a konstruktywny empiryzm Bas C. Van Fraassena, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1990.
Gonseth F., Epistémologie et référentiel, [w:] Le probléme de la connaissance en philosophie ouverte, E. Emery (red.), Lausanne: l’Age d’Homme, 1990, ss. 186–227.
Gonseth F., La géométrie et le probleme de l’espace, t. 1, La doctrine préalable, Neuchâtel: Griffon, 1945.
Gonseth F., La philosophie ouverte, [w:] Le probléme de la connaissance en philosophie ouverte, E. Emery (red.), Lausanne: l’Age d’Homme, 1990, ss. 145–165.
Gonseth F., La philosophie ouverte, „Revue de théologie et de philosophie” 1966: 49, nr 2, ss. 81–102.
Gonseth F., Référentiel et Méthode, [w:] tenże, Le référentiel, univers obligé de médiatisation, Lausanne: l’Age d’Homme, 1975, ss. 139–199.
Hajduk Z., Filozofia przyrody — filozofia przyrodoznawstwa: metakosmologia, Lublin: TN KUL, 2004.
Kaczmarek J., [Rec. z:] E. Emery, Pour une philosophie du dialogue, „Roczniki Filozoficzne” 1997: 45, z. 3, ss. 272–279.
Koyre´ A., De l’influence des conceptions philosophiques sur l’évolution des théories scientifiques, [w:] tenże, Etudes d’histoire de la pensée philosophique, Paris: Colin, 1961, ss. 231–246.
McMullin E., Case for Scientific Realism, [w:] Scientific Realism, J. Leplin (red.), Berkeley: University of California Press, 1984, ss. 8–40.
McMullin E., Wartości w nauce, (tłum. J. Rodzeń), [w:] Refleksje na rozdrożu, St. Wszołek (red.), Tarnów: Biblos, 2000, ss. 124–160.
Meyerson E., Identité et réalite´, Paris: Alcan, 1908.
Nagel E., Struktura nauki, (przekład: J. Giedymin, B. Rassalski, H. Eilstein), Warszawa: PWN, 1970.
Poincaré H., Le valeur de la science, Paris: Flammarion, 1911.
Porus W.N., Realizm naukowy a wiedza naukowa, (tłum. P. Bytniewski), [w:] Czy sprzeczność może być racjonalna, K. Jodkowski (red.), Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1986, ss. 115–130.
Pouget P.M., La mesure de la réel, „Bulletin Association F.Gonseth” Mai 1999, nr 103, ss. 15–23.
Sady W., Spór o racjonalność naukową od Poincarégo do Laudana, Wrocław: Wydawnictwo Funna, 2000.
Stępień A.B., Zagadnienie kryterium istnienia, [w:] tenże, Studia i szkice filozoficzne, t. 1, Lublin: RW KUL, 1999, ss. 322–338.
Ullmo J., La pensée scientifique moderne, Paris: Flammarion, 1958.
Wójcicki R., Realizm naturalny a zdroworozsądkowy realizm naukowy. Kilka uwag o najnowszych poglądach filozoficznych Putnama, (tłum. M. Iwanicki, T. Szubka), [w:] U.M. Żegleń, Pragmatyzm i filozofia Hilarego Putnama, Toruń: Wydawnictwo UMK, 2001, ss. 67–75.
Wójcicki R., Teorie w nauce. Wstęp do logiki, metodologii i filozofii nauki, Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN, 1991.
Zeidler P., Spór o status poznawczy teorii. W obronie antyrealistycznego wizerunku nauki, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Insytutu Filozofii UAM, 1993.
Życiński J., Granice racjonalności. Eseje z filozofii nauki, Warszawa: PWN, 1993.
Bonsack F., Glossaire, „Intervalles — Revue culturelle du Jura bernois et de Bienne” 1990, nr 27, ss. 147–151.
Bonsack F., Introduction a` la philosophie gonséethienne, „Intervalles — Revue culturelle du Jura bernois et de Bienne” 1990, nr 27, ss. 37–48.
Bonsack F., L’invariance comme critéere de réealite´, „Cahiers de L’Institut de La Méthode” Novembre 1994, nr 6a, ss. 1–18.
Bonsack F., Relativisme et universalite´, „Bulletin Association F. Gonseth” Juillet 1998, nr 100, ss. 21–29.
Bonsack F., Les triangles épistéemologiques ou la connaissance ternaire, „Bulletin Association F. Gonseth” Avril 1999, nr 102, ss. 25–30.
Bonsack F., Le réel éepistéemifié, „Cahiers de l’Institut de la Méethode” Novembre 1994, nr 6b, ss. 79–104.
Czarnocka M., Kryteria istnienia w naukach przyrodniczych, Wrocław: Zakład narodowy im. Ossolińskich, 1986.
Dir S., Zarys historii filozofii przedmarksistowskiej, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1980.
Eilstein H., Uwagi o sporze realizmu naukowego z instrumentalizmem, [w:] Podmiot poznania z perspektywy nauki i filozofii, E. Kałuszyńska (red.), Warszawa: IFiS PAN, 1998, ss. 42–73.
Emery E., Pour une philosophie du dialogue. Les combats singuliers de F. Gonseth, Lausanne: l’Age d’Homme, 1995.
Emery E., La notion de référentiel dans la philosophie gonséthienne, [w:] Le probléme de la connaissance en philosophie ouverte, E. Emery (red.), Lausanne: l’Age d’Homme, 1990, ss. 17–40.
Enriques E., Le probléme de la réalite´, „Scientia” 1911, vol. 9, nr XVIII–2, ss. 149–167.
Giza P., Realizm Iana Hackinga a konstruktywny empiryzm Bas C. Van Fraassena, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1990.
Gonseth F., Epistémologie et référentiel, [w:] Le probléme de la connaissance en philosophie ouverte, E. Emery (red.), Lausanne: l’Age d’Homme, 1990, ss. 186–227.
Gonseth F., La géométrie et le probleme de l’espace, t. 1, La doctrine préalable, Neuchâtel: Griffon, 1945.
Gonseth F., La philosophie ouverte, [w:] Le probléme de la connaissance en philosophie ouverte, E. Emery (red.), Lausanne: l’Age d’Homme, 1990, ss. 145–165.
Gonseth F., La philosophie ouverte, „Revue de théologie et de philosophie” 1966: 49, nr 2, ss. 81–102.
Gonseth F., Référentiel et Méthode, [w:] tenże, Le référentiel, univers obligé de médiatisation, Lausanne: l’Age d’Homme, 1975, ss. 139–199.
Hajduk Z., Filozofia przyrody — filozofia przyrodoznawstwa: metakosmologia, Lublin: TN KUL, 2004.
Kaczmarek J., [Rec. z:] E. Emery, Pour une philosophie du dialogue, „Roczniki Filozoficzne” 1997: 45, z. 3, ss. 272–279.
Koyre´ A., De l’influence des conceptions philosophiques sur l’évolution des théories scientifiques, [w:] tenże, Etudes d’histoire de la pensée philosophique, Paris: Colin, 1961, ss. 231–246.
McMullin E., Case for Scientific Realism, [w:] Scientific Realism, J. Leplin (red.), Berkeley: University of California Press, 1984, ss. 8–40.
McMullin E., Wartości w nauce, (tłum. J. Rodzeń), [w:] Refleksje na rozdrożu, St. Wszołek (red.), Tarnów: Biblos, 2000, ss. 124–160.
Meyerson E., Identité et réalite´, Paris: Alcan, 1908.
Nagel E., Struktura nauki, (przekład: J. Giedymin, B. Rassalski, H. Eilstein), Warszawa: PWN, 1970.
Poincaré H., Le valeur de la science, Paris: Flammarion, 1911.
Porus W.N., Realizm naukowy a wiedza naukowa, (tłum. P. Bytniewski), [w:] Czy sprzeczność może być racjonalna, K. Jodkowski (red.), Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1986, ss. 115–130.
Pouget P.M., La mesure de la réel, „Bulletin Association F.Gonseth” Mai 1999, nr 103, ss. 15–23.
Sady W., Spór o racjonalność naukową od Poincarégo do Laudana, Wrocław: Wydawnictwo Funna, 2000.
Stępień A.B., Zagadnienie kryterium istnienia, [w:] tenże, Studia i szkice filozoficzne, t. 1, Lublin: RW KUL, 1999, ss. 322–338.
Ullmo J., La pensée scientifique moderne, Paris: Flammarion, 1958.
Wójcicki R., Realizm naturalny a zdroworozsądkowy realizm naukowy. Kilka uwag o najnowszych poglądach filozoficznych Putnama, (tłum. M. Iwanicki, T. Szubka), [w:] U.M. Żegleń, Pragmatyzm i filozofia Hilarego Putnama, Toruń: Wydawnictwo UMK, 2001, ss. 67–75.
Wójcicki R., Teorie w nauce. Wstęp do logiki, metodologii i filozofii nauki, Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN, 1991.
Zeidler P., Spór o status poznawczy teorii. W obronie antyrealistycznego wizerunku nauki, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Insytutu Filozofii UAM, 1993.
Życiński J., Granice racjonalności. Eseje z filozofii nauki, Warszawa: PWN, 1993.