Marie skłodowska-Curie and Her positivism, Rationalism and... Romanticism

Main Article Content

Barbara Petelenz

Abstract

The International Year of Chemistry (2011), intertwined with commemoration of the Nobel Prize in Chemistry awarded in 1911 to Marie Skłodowska-Curie, made me to ask about the philosophical background of this outstanding woman. The first factor which I could see was the positivism, launched by August Comte in France and developed a few decades later by his Polish followers. Another factor which seemed to me important was the interplay between the emotional (romantic) and intellectual (positivistic) attitudes among the Poles in the 19th century. In her research, Marie Skłodowska-Curie used the positivistic, rationalistic method. This has led her (jointly with her husband Pierre Curie) to elucidation of the radiation phenomena discovered by Henri Becquerel in 1896. The research initiated by the Curies (rewarded by the half of the Nobel Prize in Physics 1903) caused a subversion of the 19th century’s views on the structure of Matter. The way to such spectacular results must have been paved not only by the positivistic intellectual discipline but also by a dose of romantic enchantment. In the applicative terms, Marie Skłodowska-Curie became a pioneer of the evidence-based medicine. In moral terms, she represented a rare example of the practical altruism, inspired indirectly by Christianity, and directly by the Comte’s “religion of Humanity”.

Article Details

How to Cite
Petelenz, B. (2015). Marie skłodowska-Curie and Her positivism, Rationalism and. Romanticism. Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne W Nauce), (59), 101–124. Retrieved from https://zfn.edu.pl/index.php/zfn/article/view/183
Section
Articles

References

Blackburn, S., 1994. Oksfordzki słownik filozoficzny. J. Woleński, red. naukowy. Przekład z angielskiego: C. Cieśliński et al., Warszawa: Książka i Wiedza.

Brian, D., 2006. Rodzina Curie. Przekład z angielskiego: J. Hensel. Warszawa: Wydawnictwo Amber.

Chemistry International (The news magazine of the IUPAC), 2011. Vol. 33, no.1.

Comte, A., 1993. Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej. Przekład z francuskiego: J.K. Wyd. 3. Kęty: Antyk (wyd. 1, 1936, Warszawa).

Curie, E., 1972. Maria Curie. Przekład z francuskiego: H. Szyllerowa. Wyd. 13 (powojenne 5). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Daniell, A., 1887. Podręcznik zasad fizyki. Przekład z angielskiego: J.J. Boguski, Warszawa: T. Paprocki.

Giroud, F., 1987. Maria Skłodowska-Curie. Przekład z francuskiego: J. Pałęcka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Goldsmith, B., 2006. Geniusz i obsesja. Przekład z angielskiego: J. Szmołda. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Hartman, J., red., 2004. Słownik filozofii. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.

Hurwic, J., 1993. Maria Skłodowska Curie i promieniotwórczość. Warszawa: Żak – Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej.

Hurwic, J., 1998. Sylwetka naukowa Marii Skłodowskiej Curie. Postępy Fizyki, 49/2, s. 71–73.

Krajewski, W., red., 1996. Słownik pojęć filozoficznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Kwiatkowski, E., 1962. Dzieje chemii i przemysłu chemicznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo Techniczne.

Mould, R.F., 2007. Radium history mosaic. Nowotwory Journal of Oncology, supplement.

Quinn, S., 1997. Życie Marii Curie. Przekład z angielskiego: A. Soszyńska. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Skłodowska-Curie, M., 1925. Jak powstał i jak się rozwija Instytut Radowy w Paryżu. Warszawa: Komitet Daru Narodowego dla Marji Skłodowskiej-Curie. Za: B. Gwiazdowska, W. Bulski, A. Pruszyński, J. Tołwiński. Historia Zakładu Fizyki Medycznej Centrum Onkologii w Warszawie. http://fiz.coi.waw.pl/zfm_hist1.php

Skłodowska-Curie, M., 1926. Główne tory współczesnych badań nad promieniotwórczością. Organizacja i działalność Instytutu Radowego w Paryżu. W: Dwa odczyty Marji Skłodowskiej-Curie, Warszawa: Komitet Daru Narodowego dla Marji Skłodowskiej-Curie 1926. Za: http://www.if.pw.edu.pl/~pluta/pl/dyd/mtj/zal99/janiszewska/p1.htm.

Skłodowska-Curie, M., 1953. Promieniotwórczość. Wyd. 2. Z pierwszego wydania francuskiego (Paryż, 1934) tłumaczył L. Wertenstein; uzupełnienia napisał A. Sołtan. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Skłodowska-Curie, M., 1978. Korespondencja Marii Skłodowskiej- -Curie z córką Ireną: 1905-1934 wybór. Przekład z francuskiego: K. Dolatowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Skłodowska-Curie, M., 1992. Badanie ciał radioaktywnych [rozprawa przedstawiona Wydziałowi Matematyczno-Przyrodniczemu Uniwersytetu Paryskiego w celu uzyskania stopnia doktora nauk fizykalnych]; z przedmową, komentarzami i posłowiem Józefa Hurwica. Polska Akademia Nauk. Wydział I Nauk Społecznych. Komitet Historii Nauki i Techniki. Warszawa: Instytut Kształcenia Ekonomicznego PTE [Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego], 1992.

Skłodowska-Curie, M., 1994. Korespondencja Polska Marii Skłodowskiej- Curie 1881–1934. Oprac. K. Kabzińska, M.H. Melewicz, J. Piskurewicz, J. Róziewicz. Warszawa: Instytut Historii Nauki PAN i Polskie Towarzystwo Chemiczne.

Skłodowska-Curie, M., 2004. Lekcje Marii Skłodowskiej-Curie – notatki Isabelle Chavannes z 1907 roku. Przekład z francuskiego: M. Jarosiewicz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Tatarkiewicz, W., 1995. Historia filozofii. Wyd. 11, t. 3. Warszawa: PWN.

Wielka Encyklopedia Powszechna, 1962–69. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Wronkowski, Z., Towpik, E. Instytut Radowy im. Marii Skłodowskiej- -Curie w Warszawie. Rys historyczny. http://www.coi.waw.bip.finn.pl/?bipkod=/001/001.